SSH linux tabanlı bir sunucu, Vds veya hostgin içerisinde yönetim sağlayabilmek için, telnet benzeri bir bağlantı protokolüdür. SSH tarafında yaygın en yaygın kullanılan program Putty olup programı ilgili linkten temin edebilirsiniz. Putty ile sunucu üzerine bağlanarak dosya yönetimi, kaynak kullanımı, dosya oluşturma, düzenleme, sunucu yeniden başlatma, servisleri restart etme gibi bir çok işlemi yürütebilirsiniz. Dilerseniz Putty üzerinde en çok kullanılan komutlara göz atalım;
En çok kullanılan Putty komutları:
df -h
Sunucudaki disk alanını görtmenizi sağlar. top -c X Z B n20 h
ls
Dizindeki dosya veya klasörleri görmenizi sağlar.
ls
Dizindeki dosya veya klasörleri görmenizi sağlar.
cd
her hangi bir klasöre girmeyi sağlar.
cd ..
Bir üst dizine geçmenizi sağlar.
Nano
Her hangi bir dosyanın içeriğini görmeye yarar. İçeriğini açtığınız dosya üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. pico kurulu olmayan server’larda pico kullanılır. Dosya içinde her hangi bir değişiklik yaptığınızda ctrl+x e basıp “y” tuşuna basarak enterlamanız yeterli olur. “y” değişiklikleri kaydet, “n” değişiklikleri kaydetme.
cp
Kullanım şekli; cp kopyalanacak-dosya kopyalanacak-dizin
her hangi bir dizin veya dosya kopyalama olanağı sağlar.
mkdir
Kullanım şekli; mkdir klasör-adı
Klasör (dizin) oluşturmanızı sağlar.
rmdir
Kullanım şekli; rmdir klasör-adı
Klasör (dizin) silmenizi sağlar.
rm -Rf
Kullanım şekli; rm -Rf dizin
Dizindeki tüm dosyaları siler.
top -c
Kullanım şekli; top -c
Sistem kullanımını gösterir.
Dosya Sıkıştırmak
Kullanım şekli; tar cvzf dosyam.tar.gz sıkıştırılacak-dosya
Komut dosya sıkıştırmaya yarar. bu formatta sıkıştıracağınız dosyanızın adı dosyam.tar.gz olacaktır.
Sıkıştırılan Dosyayı Açmak
Kullanım şekli; tar -zxvf dosyam.tar.gz
Sıkıştırılmış dosyaları açabilirsiniz.
Unzip
Kullanım şekli; unzip dosya.zip
Zip ile sıkıştırılmış dosyalarınızı açmanızı sağlar. Dilerseniz .rar eklentisi kurarak .rar uzantılı dosyaları da açabilirsiniz.
whois
Kullanım şekli; whois boraarat.com
Who is sorgusu için kullanılır.
Putty Servis Restart Komutları:
Apache restart : /scripts/restartsrv httpd
Apache servislerini yeniden başlatmaya yarar.
cPanel restart : /etc/rc.d/init.d/cpanel restart cd /us
Cpanel servisini yeniden başlatır.
MySQL restart : /scripts/restartsrv mysql & /etc/init.d/mysql restart
Mysql servisini yeniden başlatır.
DNS(BIND) restart : /scripts/restartsrv named
DNS servisini yeniden başlatır.
Exim(mail) restart : /scripts/restartsrv exim & /etc/init.d/exim restart
Mail servisini yeniden başlatır.
FTP restart : /service xinetd restart+
Ftp servisini yeniden başlatır.
Diğer bazı işe yarayacak putty kodları ise şöyle;
php.ini dizini : cd /usr/local/lib/php.ini
php.ini dosyasını açmak için : nano /usr/local/lib/php.ini
Dosya içerisinde arama yamak için: ctrl + W komutunu kullanabilirsiniz.
Sunucu dosya temizleme işlemleri için:
cd /home enter cd cpbackuptmp/rm -rf *
Herhangi bir hostign hesabını suspend etmek için: /scripts/suspendacct “domain kullanıcı adı”
Dosya adı değiştirmek için: mv komutunu kullanabilirsiniz. Örnek: mv deneme.htm deneme.html
Aşırı mysql kullanımı görüntüleme: mysql adminpro
(mysql kullnımı genel olarak %20 yi geçmemesi gerekir)
Error logları temizlemek için:
du –sh /home/*/public_html/error_log
rm –rf /home/*/public_html/error_log
Yazan: Bora Arat