Elektronik Sigara Rehberi

Kapsamlı bir konu araştırırken wikipedia, forum, satış odakli siteler yerine, daha çok insanların kendi deneyimlerini paylaştığı blog yazıları, sözlük ve rehber tarzında içerikleri okumayı tercih ederim. Çünkü bu tarz içeriklerde kişiler deneyimlerini ilk ağızdan aktararak konuyu tüm detaylarıyla öğrenmemizi sağlar.

Ben de bu yazımda, kendi tecrübeme dayanarak elektronik sigara ile ilgili deneyimimi ürün, reklam, pazarlama vb. bir amaç olmaksızın en yalın ve anlaşılır halde size aktarmaya çalışacağım…

Elektronik sigaraya başlamalı mıyım? Sağlığa bir zararı var mı? Bütçemi rahatlatır mı? Hangi cihaz ve modeli tercih etmeliyim? Likit nedir? Mod, atomizer, coil derken insanın aklı cidden karışıyor, bunu bildiğim için size en kolay yoldan bir çocuğa anlatırcasına tüm konuları özetleyeceğim.

Nedir bu elektornik sigara?

Hiç teknik terim kullanmadan, içerisindeki pilden güç alarak, haznedeki likiti buhara çeviren alettir diyebiliriz. Elektornik sigara, E cig, Vape (Veyp) olarak da duyabilirsiniz. Yani biri Vape içiyorum dediğinde yadırgamayın. Aslında elektornik sigaranın geçmişi 3-4 yıl önceye dayanıyor, geçmiş dönemde sigara boyutunda çıkan cihazlar tam performans vermediği, likit vb ürünler çok fazla yaygın olmadığı için piyasada da pek ravet görmedi. Son dönemde üretilen cihazların gelişmesi, watt, volt gibi değerlerin ayarlanabilmesi ile birlikte içim zevki ve likit kalitesinin de atmasıyla popüler hale geldi diyebilriz.

Elektornik sigaraya başlamalı mıyım?

Elektronik sigaraya başlamamalısınız, evet yanlış okuamadınız, eğer sigara vb bir tütün ürünü içmiyorsanız elektronik sigaraya başlamak pek de akıl karı değil. Hem sağlık hem de maddi giderler açısından durduk yere böyle bir işe kalkışmak mantıklı olamaycaktır. Arada bir nargile içerek de bu istediğinizi törpüleyebilirsiniz. Eğer günde 1 paket ve üstünde sigara içiyorsanız evet, elektornik sigara şu an için mantıklı diyebiliriz ama gelin detaylara bakalım..

Elektronik Sigara Sağlığa zararlı mı?

Öncelikle E-sigara kullanıcısıysanız ya da başlayamayı düşünüyorsanız hayatınızdan 50 dakikayı feda ederek BBC’nin hazırladığı E sigaranın diğer tütün ürünleri ile karşılaştırılması belgeselini izleyebilirsiniz. Bu belgeselde e sigara ve tütünün hücre yapısına zararlarından açık ortamda kişileri etkilemesine kadar bir çok konu ele alınıyor. Tabi BBC’de olsa benim için sağlık gibi çok önemli bir konunun tek bir dayanağa bağlanması doğru değil. Yine de bu belgeselde akıllarda oluşabilecek soru işaretini giderek bir çok konu işlenmiş. Ama hepsi değil!

Efendim ben üşeniyorum, pek zamanım da yok ama merak ediyorum diyorsanız  Evet elektronik sigara sağlığa zararlı.  Elektronik sigara fanları bana kızacak olasa da, insanlara doğru bilgiyi aktarmak gerek. Yeni dönem araştırmalar, likitler içerisidneki maddelerin, özellikle Mesane kanseri, Akciger kanseri gibi kanser türlerinin tetikleyicisi olduğu ve bazı likitlerin sigaradan çok daha tehlikeli olduğu noktasında çarpıcı uyarılar yapıyor.  Bunlar genellikle yurtdışı üniversitelerin araştırmaları ve çok az araştırma Türkçe’ye çevrilerek gündemde yer buluyor.

Elektornik sigara ile birlikte kullanılan likit sıvıları 4 farklı etken maddededen oluşuyor. Nikotin, Gliserin, Gliserol ve saf su. Nikotini çoğumuz biliyoruz. Gliserin ve gliserol biraz daha tartışmalı bir konu. Bu maddelerin uzun süreçte vucutta nasıl bir etki bıraktığı şu an için bilinmiyor. Bu tabiki de kendi araştırmalarım sonucunda edindiğim bir görüş. Birçok insan sigaranın büyük bir tekel olduğu ve bu konuda ciddi asparagas haber yaydığını düşünse de, önerim özellikle yeni dönem, ingilizce içerikli makaleleri okumanız ve bu noktada kararı başkasına bırakmamanız olacaktır.

Bütçemi rahatlatır mı?

Yine en çok sorulan sorulardan biri de elektronik sigaraya harcanan para. Seçeceğiniz sigaranın maaliyetini bu işe dahil etmesseniz sizle küçük bir hesap yapabiliriz. Ben günde 1 paket sigara tükettiğim için bu değer haftalık 30 -40 ml likite eş değer diyebilirim. 30 mg iyi kalitede bir likitin fiyatı 30tl – 40tl arasında değişiyor. Kaliteli bir likitten hesabedersek 30mg x 4 = 120 mg aylık tüketimim oluyor.  40tl x 4 hafta = 120tl yaklaşık aylık likit gideriniz olacaktır. Tabi buna coil dediğimiz tel ve pamuktan oluşan ve haftada 1 değiştirdiğimiz malzemenin fiyatını da eklemek gerek.  4 haftada 4 adet coil tükettiğimizi düşünürsek 4x10tl=40tl  yani elektronik sigara içtiğiniz noktada aylık yaklaşık cebinizden çıkacak para 160 TL diyebilirim. Coil, tel, pamuk gibi detaylara yaznın ilerleyen kısımlarında deyineceğim.

Hangi marka likiti tercih etmeliyim?

Elektronik sigarayı sevip sevmeyeceğinizi etkileyecek iki kriterden biri likit. Eğer kötü bir likit aldıysanız e sigara içmek sizin için eziyet olabilir. Likit konusunu sigaraya benzetebilirsiniz, sigara içmeyen birinin marlboro, winston ve camel marka sigaraları test ettiğini düşünelim. Hepsi aynı gelecektir. Siagara içen biri için ise aralarında tercih sebebi olabilecek farklar var.

Likit konusunu da böyle düşünebilirsiniz, kimisi meyveli likitleri severken kimisi de tütün aromalı likitleri tercih edebiliyor.  Mesela ben tütün aromalı likiti denemek için aldığında 1-2 çekim sonrasında çöpe atmıştım. Bu tamamen kişinin zevkine göre değişen bir konu. Bu noktada sevdiğiniz likiti bulabilmek için biraz para harcmanız gerekebilir.Ama bunu da tester setler alarak çözebilirsiniz. Tester likit setlerinde markanın tüm likitlerinden 5ml olmak üzere 15-20 likiti aynı anda alabilirsiniz. Şuradan tester kit örneğini inceleyebilirsinzi. Hepsini denedikten sonra aralarından damak tadınıza uygun olanın 30ml lik siparişi vermek en mantıklısı olacaktır.

Gelelim marka seçimine. Yabancı marka likitlerin Türkiye’ ye girişi problem olduğu için hem pahalı hem de bulunması biraz zor, bu sebebple genelde Türk marka likitleri tercih etmeniz gerekebilir. Yerli likitler arasında da kaliteli ve 2-3 yıldır bu işi yapan markalar var tabi, ben reklam olmaması adına site paylaşmayacağım ama kendi deneyimlerimden bahsederem, Vampire Liquid, Cutwood, Dinner Lady, Twisted, One hit wonder gibi markalarını önerebilirim. Dekang, Natura, Joyetech gibi likit markalarını denesem de kalitesinden pek memnun kalmadığımı aktarmak isterim.

Hangi cihazı almalıyım?

Elektronik sigarayı sevip sevmeyeceğinizi belirleyecek 2. önemli kriter ise cihaz ve model seçimi. Elektronik sigara konusunda illa şunu almalısınız diyebilmek mümkün değil, ama sigara boyutundaki ya da ısı ayarı olmayan cihazları almanızı önermiyorum.  Sebebi ise; kalem gibi olan modeller çok düşük performanslı olduğu için dumanı ve içimi tatmin etmiyor. Isı ayarsız modeller ise sürekli aynı watt’ da buhar verdiği için sabahları ağır gelebiliyor ve içemiyorsunuz ya da yoğun sigara içmek istediğiniz saatlerde ise yetersiz kalıyor ve bu dengeyi ayarlayamıyorsunuz. Bu cihazlara Joyetech eGo AIO  ve Eleaf iJust 2  yi örnek gösterebiliriz. (Link üzerine tıklayarak modeli görebilirsiniz.)

Peki ne alalım, benim önerim watt ayarı olan bir model tercih etmeniz olacaktır. Smok Alien, Wismec Rx serisi,  gibi ısı ve watt ayarı olan, pili ve coil (pamuk – tel ) sistemi değişebilen bir model tercih edebilirsiniz. Sadece bu 2 model değil, Tator, Pico 2, Vaporesso diye liste uzanıp gidiyor. Göz zevkinize göre, şık ve elinize oturan bir model almak mantıklı olacaktır. Alacağınız cihazın modelini youtube‘ a yazarak kullanımı ile ilgili bir çok içerik bulmanız mümkün.

Bu tarz bir model tercih ettiğinizde damak tadınıza göre likitin yoğunluğunu ayarlayabilir, pilin bitmesi, coilin ömrünün tükenmesi gibi durumlarda kolaylıkla yedek parça bulabilir ve değiştirebilirsiniz. Diyelim memnun kalmadınız, Letgo, facebook vb mecralardan çok az bir fiyat altına cihazı 2-3 gün içerisinde satabilirsiniz.

Hangi Atomizeri Tercih edebilirim

Atomizer konusu çok geniş bir yalpaze aslında, örneğin benim alıpta hiç kullanmadığım 3-4 atomizerim var. Ama şans eseri alıp çok sevdiğim atomizerlerim de var. Eğer ısı ayarlı (150- 220 Watt aralığında) bir modunuz var ise, bunun üzerine dilediğiniz atomizeri takabilirsiniz.

Buhar oranından, aromanın yoğunluğuna, içim keyfinden, boğaz vurumuna kadar bir çok kriter atomizer seçimine bağlı. Şu atomizer çok iyi diye bir şey söylemek pek mümkün değil fakat yine de fiyatları ile birkaç model yazamak gerekirse hem bu modelleri ayrı ayrı araştırabilir hem de fiyatlar hakkında bilginize olacaktır.

Tvf8 Big Baby. 130 tl civarı, Tvf8 Baby. 100 tl, Medusa rda 130tl Combo rdta 140tl,  Ammit single 130 tl, Medusa reborn rda 150tl, Naitilus 2 135tl gibi. Sigara içimi için MTL diye arama yaparak bu tarz atomizerlere göz atabilirsiniz.

Elektronik sigara nereden alınır?

Cihazların çoğu çin menşeili ve fiyatları ucuz, fakat ülkemizde gümrük vb aşamalara takıldığı için iş biraz kara borsaya dönmüş durumda, e tabi bu da fiyata yansıyor.  Elektronik sigara almak için google araması yapabilir ve çıkan Türk sitelerden kapıda ödeme ile sipariş verebilirsiniz.

Cihaz elinize ulaştığında test ederek satın almak en güvenli yol olacaktır. Diğer yandan bunun için güvenilir siteler yok mu? Evet var. Buharistan, Buharhane, esigraal gibi sitelerden güvenle alışveriş yapabilirsiniz, ödemede Havale – Eft ve kapıda kredi kartı gibi seçenekler bulunuyor. Benim tavsitem Elektornik sigara pazarı gibi kapalı facebook gruplarına üye olarak kullanıcılardan almanız. 300 TL ye siteden alacağınız bir sigarayı bu platformlarda 150- 250 TL aralığında kolaylıkla bulabilirsiniz. Satıcılar gayet ilgili ve aldığınız üründe size her türlü bilgiyi verecektir.

Yurtdışından Elektronik Sigara Geliyor mu?

Evet geliyor, bir çok yerde gelmiyor vs yorumlar yapılsa da aslında geliyor fakat gümrükte takılma gibi durumlar söz konusu olduğu için bu oran %70 diyebilirim. Ek oarak kargo süreci 30 gün alacaktır. Yani param var, zamanım da var diyorsanız aliexpress  fasttech gibi sitelerden elektornik sigarayı 50 dolar gibi bir fiyata alabilirsiniz.

Türkiyede ki satıcılar 100 ve üzerinde sipariş verdiği için ürünlerin 60 tanesi takılsa bile 20 -30 tanesi ellerine ulaşıyor. Gümrüğe takılan  ürünleri de iade alıp yeniden sipariş veriyorlar. Sirkülasyon bu şekilde sağlanıyor. Durumunuza göre, Türk sitelerden, facebook gruplarından, Letgo vb. aracılardan ya da yurtdışından sipariş vererek bir cihaz temin edebilirsiniz.

Yurtdışı alımlarda neye dikkat etmeliyim

Çoğu cihazda kargo ücreti olmadığı için hepsini ayrı ayrı sipariş etmeniz daha mantıklı. Paket ne kadar hafif ise elektronik sigara olduğunun anlaşılması o kadar güç olacaktır. Gümrüğe takılması durumunda kargo gibi kesintiler olsa da, paranızın büyük bir bölümünü iade edecektir.

Yine birdan fazla cihaz alacaksanız arkadaşlarınız adına sipariş verebilirsiniz. Hepsini aynı siparişte kendi adınıza söylemek gümrükte problem olabilir.  Son önemli nokta ise tracking number. Mutlaka tracking yani takip sistemi olan bir satıcıdan ürünü sipariş etmelisiniz. Aksi durumda ulaşmama, takılma ve iade alımı işlemlerinde sorun yaşayabilirsiniz.

Bilmeniz gereken terimler

İşin en kafa karıştıran yeri de burası, çok fazla terim olduğu ve forum vb mecralarda yazılar bu terimleri içerdiği için ilk başlarda zorlanmanız muhtemel. Ben çok detaya girmeden basit bir şekilde elektronik sigara için kullanılan terimleri basit olarak anlatmaya çalışacağım.

• Tank ne demek : Aslında Atomizer (atomayzır), Atty, Ato gibi bir çok isme sahip olduğu için karışıklık olmaması adına buna Tank diyouruz. Anlamı ise, likitin konulduğu bölüm.
• Mod ne demek : Elektornik sigaranın cihaz kısmı, pili taşıyan, watt ve ısı ayarının yapıldığı bölümün genel adı. Hazır kitlerde mod ve tank birlikte olduğu için genelde buna elektronik sigara deniyor fakat semi pro ya da pro cihazlrı alt kısmı ayrı, üst kısmı ayrı alabiliyorsunuz. Bu yüzden iki ayrı isimde dubilirsiniz, kafanız karışmasın.
• Coil ne demek: Tankın içine yerleştirilen, pamuk ve tel ile donatılmış ufak parçaya verilen isimdir. Zor mu? Değil gibi. İçerisinde tel ve bu tele sarılı pamuk bulunduğu için likit burada buhara dönüşüyor.  Genelde haftada ya da 10 günde bir değişmeniz gerken kısım coil dir.
• RTA (Rebuildable Tank Atomizer) ne demek : Ne kadar karışık değil mi? Başlangıçta bilmeniz gereken bir bilgi değil aslında. starter kitlerde hazır coiller kullanıldığı söylemiştik. Eğer bu coili pamuk ve telini ben alır kendim yaparım derseniz RTA bir tank almanız gerekecek. Yani üst kısım için onarabilceğiniz bir atomizer diyebiliriz.
• RDA (Rebuildable Dripping Atomizer) ne demek: İşler karışıyor. Korkmayın, kokmayın, bu da bir tank modeli fakar bu tankta likitin kalacağı bir bölüm yok. Likiti damlatarak içiyorsunuz ve istediğiniz zaman likit değiştirebiliyorsunuz. Genelde çok fazla likit deneyen kullanıcıların tercih ettiği bir atomizer, eğer böyle içmekten keyif alıyorsanız RDA Tank diğer bir değişle RDA atomizer tercih edebilirsiniz.
• Baterry ne demek: Bu en kolayı sanrım batarya, yani pil.
• Starter kit ne demek: Yazıda da çok kullandım ama yeniden açıklayalım, elektronik sigara başlangıç modellerinin tümü.
• Vaporizer ne demek: Garip bir terim daha, elektronik sigarada likiti buhara çeviren bölümün bir diğer adı. AKA Coil diyelim biz ona.
• Dry Hit ne demek: Likit olmadan ya da likit bittiğinde yanan pamuğu içinize çekmeniz çok kötü bir deneyim olacaktır. Elektronik sigara içenler buna Dry Hit diyorlar.
• Dry Burn ne demek: RDA ve RDTA cihazlarda kendi colinizi yaparken, telin pamuksuz bir şekilde sonuna kadar ısıtılma işlemi. Bu işlem genelde telin üzerindeki kimyasalın yanması ve solunmaması için yapılıyor. Yani bir nevi arındırma işlemi diyebiliriz.
• Vape ne demek: Elektornik sigaranın diğer adı, E cig, vape (veyp)
• Vaping ne demek: Elektornik sigara içme eylemi diyerek özetleyebiliriz.
• Vapor ne demek: Bu da elektronik sigara içen kişi oluyor.
• Juice ne demek: Aslında meyve suyu demek ama yurt dışında likitler juice olarak da kullanılıyor.
• E-Cigar ne demek: (i-sigar) asıl anlamı elektronik puro, fakat elektornik sigara için de kullanılmakta.
• Drip Tip ne demek: Marpuç diyebiliriz. Ağızlık kısımları değişebilir olduğundan genelde bu isimle aratabilirsiniz.

Elektronik sigara hangi watt ta kullanılır?

Sanırım terimleri öğrendik, biraz da deneyimlerden bahsedelim. Elektronik sigara kullanımında watt ayarı, buharın yoğunluğunu ve buharın ısısını da değiştirmektedir. Genelde coil dediğimiz değişen malzemelerin üzerinde bu watt aralığı yazar. Örnekle Kangertech model e sigaraların coil watt aralığı  15- 60   bu şu demek oluyor, 15 watt ile 60 watt arasında içim yapabilirsiniz. 15 watt sizin için tad vermiyor ya da 60 watt çok fazla buhar ve ısı üretiyor olabilir, 10 – 15 deneme tam olarak içim aralağınızı yakalayacağınızı düşünüyorum.

Sigara çekimi ve ciğere çekimi nedir?

Dumanı ilk önce ağzınıza, daha sonra ciğerlerinize çekiyorsanız, elektronik sigaradan bunun adı sigara çekimi içimidir. Eğer nargile gibi direkt ciğerlerinize çekiyorsanız buna ciğere çekim içimi adı verilir. Elektronik sigaranın coili ya da atomizeri üzerinde deliklerin ayarlı olduğunu görebilirsiniz. Geniş deliklili ayar ciğer çekimi yani nargile içimi içindir, dar delikli ayarı ise sigara içim modu içimlerde tercih edebilirsiniz.

Diğer anlaşılması zor konulardan biri de ohm seçimi. Ohm bir direnç birimidir ve elektornik sigarada kullandığını tellerin sarım ve kalınlıklarına göre Ohm değerleri değişir. Basitçe özetlemek gerekirse, düşük Ohm lar yüksek ısı üretir ve daha fazla buhar çıkmasına neden olur. Yüksek Ohm da teller daha geç ısındığı için daha dengeli bir buhar üretecektir. Coil alırken Ohm seçimine dikkat etmeniz gereken detay, sigara içimi için 1.2 – 1.6 yüksek Ohm lar, ciğer çekimi için 0.2 – 0.5 – 0.8 gibi düşük Ohm lar tercih edebilirsiniz.  Uygun watt aralığını ve kullandığınız likitin VG – PG oranlarını zamanla kendinize göre belirlediğinizde öksürmeniz için bir neden kalmıyor olacaktır.

Elektronik sigara pilleri patlıyor mu?

Yukarıda da bahsettiğim gibi, pili değişmeyen, kapalı kutu bir elektronik sigara satın aldığınızda, içerisinde yer alan pilin marka ve modeli tamamen üreticiye kalıyor ve genellikle daha ucuz piller tercih ediliyor. Bu modellerde herhangi bir kısa devre durumunda, pilin ısınması, akması, bozulması ve patlaması gibi riskler düşükte olsa söz konusu olabilir. Bunun yerine pilleri değişen bir mod tercih ederseniz Sony VTC 5 ya da Sony VTC6 model bir pil kullanabilirsiniz ki bu pillerin adet fiyatı 30TL yi geçmeyecektir.

Pilin dış yapısını bozmadığınız, zedelemediğiniz, güneşte bırakmadığınız ve kısa devre yapmadığınız sürece patlama olasılığı bindiğiniz uçağın düşme olasılığı ile aynı diyebilirim. Yine de tedbiri elden bırakmayıp 6 ayda bir, kullandığınız pili (mutlaka atık pil kutusuna atarak ) değiştirmenizi tavsiye ederim.

Özetle

Elektornik sigara çok detay bir konu, ben sadece en çok merak edilen noktaları, kendi deneyimim ve bilgim dahilinde aktarmak istedim. Eğer başlamayı düşünüyorsanız, tek bir yeri, kişiyi ya da siteyi referans almadan (burada yazanlar da dahil) detaylı bir araştırma yapmanızı öneririm. Özellikle sağlık konusunda derinlemesine bir inceleme yapmanızı, yeni dönem araştırma sonuçlarına ve ingilizce makalelere göz atmanızı, kulaktan duyma bilgiler yerine, doğru ve güvenilir makaleleri okumanızı tavsiye ederim. Benim görüşüm elektronik sigara likitlerinin kanserojen içeriklerle dolu olduğu, uzun dönem araştırmaların çok az olduğu, bu likitlerin sağlığımızı olumsuz etkilediği ve ciddi kanserojen maddeler ile hücre yapısına zarar verdiği yönünde. Size en doğru tavsiye sigara ve elektronik sigarayı azaltarak bırakmanız olacaktır.

Eğer daha alt konularda sorularınız var ise, yorum bölümüne yazabilirsiniz, zaman buldukça cevaplamaya çalışacağım. 

Mayıs 2021