Port Tanımı

Bilgisayar ve telekomünikasyon dünyasında, “port” denildiği zaman akla ilk gelen genellikle fiziksel bağlantıda kullanılan ara birimlerdir. Bu tür “port” lar üzerinden bağlanmış herhangi bir makinaya “data” gönderilebilir ve bu makinanın işleyişi kontrol edilebilir. Örneğin, tipik bir bilgisayarda bir veya birden fazla “seri port” bir tane de “paralel port” bulunur. Adından da anlaşılacağı gibi “seri port” dan bilgiler seri (her defasında bir bit) olarak gönderilir ve bu tür “port” lara genellikle tarayıcı (scanner) gibi cihazlar takılır.

[box type=”info” ]Her defasında birden çok bit göndermek içinse “paralel port” kullanılır. Bu tip “port” lara da yazıcı (printer) veya “paralel port” bağlantısı olan herhangi bir cihaz takılabilir.Bizi ilgilendiren ve çoğunlukla İnternet dünyasında kullanılan “port” kavramı ise yukardaki tanımdan biraz daha soyut bir kavramdır. Bu anlamda “port” (ki dokümanın sonuna kadar “port” bu anlamda kullanılacaktır) herhangi bir fiziksel bağlantı yeri değil, mantıksal bir bağlanma şeklidir.[/box]

Şöyle ki: Günümüz dünyasında birçok işletim sistemi birden fazla programın aynı anda çalışmasına izin vermektedir. Bu programlardan bazıları dışarıdan gelen istekleri (istemci-client/request) kabul etmekte ve uygun gördüklerine cevap (sunucu-server/response) vermektedir. Sunucu programları çalışan bilgisayarlara birer adres verilir (bknz. IP adresleri) ve bu adresler kullanılarak istenilen bilgisayarlara ulaşılır. Peki, ulaşılan bir bilgisayar üzerindeki hangi sunucu programdan hizmet alınmak istendiği nasıl belirtilir?

[box type=”shadow” ]Bunun için bilgisayarlar üzerinde birtakım soyut bağlantı noktaları tanımlanır ve her birine, adresleyebilmek için pozitif bir sayı verilir (port numarası). Bazı sunucu programları, daha önce herkes tarafından bilinen “port” lardan hizmet verirken (örn: telnet->23. port) bazıları da sunucu programını çalıştıran kişinin türüne ve isteğine göre değişik “port” lardan hizmet verir.Dolayısıyla, ağ üzerindeki herhangi bir sunucu programa bağlanmak istenildiğinde, programın çalıştığı bilgisayarın adresinin yanında istekleri kabul ettiği “port” numarasını da vermek gerekir.[/box]

Örnek verecek olursak:

144.122.156.104 “IP” adresine sahip makinada (orca) çalışan “telnet” sunucu programına (23. “port” dan hizmet veren) bağlanmak için aşağıdaki satır yazılır.

Daha önce de belirttiğimiz gibi bazı sunucu programların belirli “port”

lardan hizmet verdiği bilindiği için, bu sunuculara bağlanmak istediğimizde,

“port” numarasını vermeye gerek kalmaz. Bu durumda yukardaki satır